Orla Perć: Zawrat (2159m) - Kozia Przełęcz (2137m) - Kozi Wierch (2291m) - Skrajny Granat (2226m)

Orla Perć - najsłynniejszy i najtrudniejszy szlak tatrzański poprowadzony Orlą Granią. Szlak prowadzi cały czas w ciekawej, skalnej scenerii i szczególnie na odcinku od Zawratu do Koziego Wierchu w wielu miejscach jego przejście ułatwiają łańcuchy oraz klamry. Ich pokonanie wymaga doświadczenia i wprawy w poruszaniu się w trudnym i miejscami przepastnym terenie. Jednym z najbardziej znanych miejsc na Orlej Perci jest 8 metrowa drabinka, sprowadzającą urwistą ścianką na Kozią Przełęcz.

Na Orlą Perć powinny wybierać się osoby, które wcześniej przeszły już inne trudniejsze trasy tatrzańskie i które zdają sobie sprawę z trudności jakie niesie za sobą pokonanie Orlej Perci. Na szlaku występuje wiele fragmentów trudnych technicznie, a ich nagromadzenia nie da się porównać z żadnym innym szlakiem w Tatrach. Jednocześnie pokonanie Orlej Perci daje wiele satysfakcji i przysparza wielu niezapomnianych przeżyć.

Przejście całej Orlej Perci z Zawratu do Przełęczy Krzyżne zajmuje około 5 - 6 godzin. Czas przejścia zależy jednak w dużym stopniu od natężenia ruchu. W trudniejszych miejscach często tworzą się zatory, co może znacząco wydłużyć czas potrzebny na pokonanie trasy. Dodając do tego kilka godzin na dojście do Orlej Perci i zejście, wygodnie jest podzielić jej przejście na dwa odcinki - od Zawratu do Granatów i od Granatów do Krzyżnego. W związku ze stale wzrastającą liczbą turystów na Orlej Perci, na odcinku Zawrat - Kozi Wierch wprowadzono ruch jednokierunkowy i należy go pokonywać od Zawratu.

Z Zawratu czerwony szlak odchodzi granią w kierunku wschodnim i prowadzi w górę przez dwa skalne spiętrzenia. Występują tutaj pierwsze łańcuchy. Po kilkunastu minutach osiągamy widokowy wierzchołek Małego Koziego Wierchu (2228m).

Przy zejściu ze szczytu trudności znacząco wzrastają. Przy pomocy łańcuchów opuszczamy się na szczerbę Zmarzłej Przełączki Wyżniej, skąd ciąg łańcuchów sprowadza kilkanaście metrów w dół, tzw. Żydowskim Żlebem. Po opuszczeniu żlebu szlak przechodzi w trawers północnych urwisk Zmarzłych Czub. Nawet w słoneczne, letnie dni panuje tutaj chłód, a skały są wilgotne, co wymaga zachowania dużej ostrożności.

Po kilku minutach perć wydostaje się na grzbiet wschodniej kulminacji Zmarzłych Czub. Rozciąga się stąd efektowny widok na Dolinkę Pustą, Kozią Dolinkę oraz oba Kozie Wierchy. Szlak szybko opuszcza grzbiet i przy pomocy łańcuchów sprowadza w dół na Zmarzłą Przełęcz. Przełęcz posiada dwa siodła, z których drugiego strzeże charakterystyczny, skalny "chłopek". Z przełęczy świetnie widać słynną, południową ścianę Zamarłej Turni. Zmarzła Przełęcz stanowi dogodne miejsce na odpoczynek przed dalszą wspinaczką.

Ze Zmarzłej Przełęczy Orla Perć obniża się kilkadziesiąt metrów dolnym tarasem Zamarłej Turni, by następnie wspiąć się na górny taras, zakończony od strony Koziej Przełęczy stromą, skalną ścianką. W dół ścianki sprowadza 8 metrowa drabinka, na którą wejście ułatwia krótki łańcuch.

Po pokonaniu drabinki, korzystając z łańcuchów, schodzimy na bardzo wąskie wcięcie Koziej Przełęcz. Przez przełęcz przebiega żółty szlak z Doliny Pięciu Stawów do Doliny Gąsienicowej. Razem z żółtym szlakiem Orla Perć obniża się początkowo ku Dolince Pustej, by następnie odbić w lewo do góry.

Szlak wynosi się ponad Kozią Przełęcz wspinając się stromym, skalnym zachodem przecinającym zachodnie ściany Kozich Czub. Wspinaczkę ułatwia m.in. kilkumetrowa drabinka z klamer.

Orla Perć powraca na stronę północą i w urozmaiconej wspinaczce wyprowadza na grań Kozich Czub. Prowadząc chwilę granią perć osiąga wschodnią, najwyższą kulminację Kozich Czub. Z wierzchołka widok na wznoszący się na wprost Kozi Wierch. Następuje teraz jeden z najbardziej emocjonujących fragmentów Orlej Perci. Urwiste i ubezpieczone łańcuchami oraz klamrami zejście na Kozią Przełęcz Wyżnią. Po przewinięciu się na drugą stronę przełęczy rozpoczyna się końcowa wspinaczka na Kozi Wierch. Prowadzi ona ubezpieczoną rynną, z dobrze wykształconymi stopniami oraz chwytami.

Z Koziego Wierchu, który jest najwyższym szczytem położonym w całości w Polsce, rozciąga się piękna panorama Tatr z Rysami, Krywaniem, Świnicą, Kościelcem, Giewontem. Ze szczytu ciekawie prezentują się turyści będący na Kozich Czubach, zawieszeni nad urwistymi ścianami opadającymi ku Dolince Pustej.

Za Kozim Wierchem następuje najłatwiejszy odcinek Orlej Perci. Ścieżka obniża się kilkadziesiąt metrów ku Dolinie Pięciu Stawów, biegnąc początkowo razem z czarnym szlakiem sprowadzającym w dół do Wielkiego Stawu. Następnie przechodzi w trawers prowadzący łagodnymi, południowymi zboczami Koziego Wierchu. Ze szlaku efektowna panorama na spoczywający poniżej Wielki Staw oraz Przedni Staw z dobrze widocznym schroniskiem. Po około 30 minutach znaki czerwone przewijają się na drugą część grani, przy kulminacji zwanej Buczynową Strażnicą, która wznosi ponad Przełączką nad Dolinką Buczynową.

W kierunku zachodnim otwiera się widok na otoczenie Koziej Dolinki. Po przeciwnej stronie spoczywa zasłana piargami Buczynowa Dolinka, zawieszona ponad Doliną Roztoki. Orla Perć prowadzi teraz w dół Żlebem Kulczyńskiego, którym wytyczony jest także czarny szlak do Koziej Dolinki. Należy tu zachować dużą ostrożność poruszając się piarżystym dnem żlebu.

Po kilku minutach Orla Perć odłącza się w prawo i doprowadza pod pionowy, 20-metrowy komin, który forsujemy korzystając z łańcuchów i klamer. Jest to tzw. Kominek pod Czarnym Mniszkiem.

Po pokonaniu komina czerwony szlak trzyma się nieco poniżej grzbietu Czarnych Ścian, pokonując kilka skalnych spiętrzeń. Ze szlaku efektowne widoki na Kozią Dolinkę.

Po przekroczeniu Zadniej Sieczkowej Przełęczy Orla Perć dociera na szczyt Zadniego Granata. Przed Zadnim Granatem dołącza zielony szlak z Koziej Dolinki.

Zadni Granat stanowi wybitny punkt widokowy. Panorama obejmuje Tatry Wysokie, Tatry Zachodnie, Tatry Bielskie, a także Niżne Tatry.

Schodząc ze szczytu Orla Perć sprowadza, od strony Dolinki Buczynowej, na Pośrednią Sieczkową Przełączkę, by dalej wspiąć się na Pośredni Granat.

Pośredni Granat oraz Skrajny Granat rozdziela Skrajna Sieczkowa Przełączka. Zejście na przełęcz jest najtrudniejszym miejscem w grani Granatów. W okolicach przełęczy trzeba zrobić krok nad kilkunastometrową szczeliną. Miejsce to jest ubezpieczone łańcuchem. Podejście z przełączki na Skrajny Granat nie przedstawia już większych trudności technicznych.

Skrajny Granat wznosi się ponad 3 dolinami: Gąsienicową, Pańszczycy oraz Buczynową. Stanowi dzięki temu świetny punkt widokowy. Panorama ze Skrajnego Granatu obejmuje znaczną część Tatr Wysokich, a także Tatry Zachodnie z Giewontem, Kasprowym Wierchem i Czerwonymi Wierchami. Szczególnie groźnie i surowo prezentuje się Orlą Grań.

Panorama ze Skrajnego Granata (1)

Panorama ze Skrajnego Granata (2)

Ze szczytu nad Czarny Staw Gąsienicowy sprowadza żółty szlak, zaś Orla Perć biegnie dalej ku Przełęczy Krzyżne.

2000