Orla Perć: Krzyżne (2112m) - Skrajny Granat (2226m)

Wschodnia część Orlej Perci, Krzyżne -Skrajny Granat, jest równie interesująca jak odcinek między Zawratem i Kozim Wierchem. Skala trudności napotykanych na obu tych odcinkach jest porównywalna. W trakcie remontu tego fragmentu Orlej Perci, przeprowadzonego pod koniec lat 90-tych, wymieniono część ubezpieczeń oraz zamontowano dodatkowe łańcuchy, których liczba jest teraz zbliżona do tej w okolicach Koziej Przełęczy i Koziego Wierchu.

Do najbardziej interesujących, a jednocześnie najtrudniejszych fragmentów na tym odcinku, należą mocno eksponowane trawersy prowadzące nad Doliną Pańszczycy oraz kominek wznoszący się ponad Pościelą Jasińskiego.

Przejście z Krzyżnego na Skrajny Granat zajmuje około 1.30 - 2.00 godz. Mając na uwadze dość długie dojście na Krzyżne zarówno z Kuźnic, jak i z Palenicy Białczańskiej, pokonanie całej Orlej Perci rozkłada się nieraz na 2 dni. Najczęściej dzieli się ją właśnie na odcinki Krzyżne - Granaty (ewentualnie Żleb Kulczyńskiego) oraz Zawrat - Granaty. Odcinek ten można pokonywać w obydwu kierunkach. Szlak obfituje w bardzo ciekawe widoki, a najpiękniejsze panoramy rozciągają się z Krzyżnego i Skrajnego Granata.

Czerwony szlak, którym znakowana jest Orla Perć, zaczyna się na przełęczy Krzyżne (2112m). Przez przełęcz przebiega również żółty szlak z Doliny Pięciu Stawów do Doliny Gąsienicowej. Dojście na Krzyżne ze schroniska w Dolinie Pięciu Stawów zajmuje około 2 godzin, natomiast z Doliny Gąsienicowej około 2.30 godz.

Panorama z Przełęczy Krzyżne należy to jednych z najciekawszych w Tatrach Wysokich. Interesujący jest kontrast pomiędzy różnorodnością krajobrazową Doliny Roztoki i Doliny Pięciu Stawów, a surowością Doliny Pańszczycy.

Wyruszając z przełęczy ścieżka trawersuje wschodnie zbocza opadające do Doliny Roztoki, obchodząc wierzchołek Kopy nad Krzyżnem oraz turnię Ptak. Szlak powraca na grań przed Małą Buczynową Turnią. Chwilę trzyma się grani, którą opuszcza przed właściwą kulminacją Malej Buczynowej Turni.

Ścieżka przewija się na stronę Dolinki Buczynowej, gdzie obniża się kilkadziesiąt metrów do żlebu opadającego spod Buczynowej Przełęczy. Zejście ułatwiają ciągi łańcuchów. Po przekroczeniu żlebu Orla Perć wznosi się południowym zboczem Wielkiej Buczynowej Turni, przechodząc następnie w trawers.

W czasie podejścia należy zachować dużą ostrożność, ponieważ na szlaku zalega dużo luźnego materiału skalnego. Podczas trawersu Wielkiej Buczynowej Turni perć pokonuje kilka skalnych stopni i żeberek, których przejście nie przedstawia większych trudności. Na dalszym odcinku perć przewija się na stronę Doliny Pańszczycy. Następuje najłatwiejszy z 3 trawersów od strony północnej.

Szlak wydostaje się ponownie na grań w okolicach Przełęczy Nowickiego. Za przełęczą Orla Perć trawersuje od południa Buczynowe Czuby, by przed ostatnią z nich ponownie przeciąć grań i przejść na stronę północną. Tym razem trawers ponad Doliną Pańszczycy jest mocno eksponowany i ubezpieczają go łańcuchy. Otwiera się stąd ładny widok na całą dolinę z widocznym szlakiem z Murowańca na Krzyżne oraz na spoczywający na przeciwległym krańcu doliny, niewielki Czerwony Stawek. Opuszczając trawers podchodzimy na niezbyt rozległą przełęcz - Pościel Jasińskiego.

Nad przełęczą pokonujemy kilkunastometrowy kominek ubezpieczony klamrami i łańcuchami, który wyprowadza na kopułę szczytową Orlej Baszty, której wierzchołek pozostaje jednak nieco powyżej ścieżki.

Przez wcięcie Orlej Przełączki Niżniej szlak przedostaje się ponownie na stronę Doliny Pańszczycy. Orla Perć, przy pomocy łańcuchów i kilkumetrowej drabinki, w eksponowanym terenie obchodzi Orle Turniczki. Następnie kolejny ciąg łańcuchów wyprowadza na Granacką Przełęcz.

Z Granackiej Przełęczy rozpoczyna się podejście na Skrajny Granat. W okolicach przełęczy szlak jest mocno zniszczony, a wspinaczkę ułatwiają kolejne łańcuchy. Orla Perć wyprowadza na Skrajny Granat obchodząc jego kopułę szczytową od strony Dolinki Buczynowej.

Ze szczytu Skrajnego Granata rozciąga się piękna panorama, w której na pierwszy plan wybija się Orla Grań z Kozimi Wierchami oraz nieco bardziej oddalona Świnica. Patrząc w kierunku Tatr Zachodnich można dostrzec Giewont, Kasprowy Wierch, Czerwone Wierchy, a nieco bliżej niepozornie stąd wyglądający Kościelec. Kilkaset metrów niżej leży Czarny Staw Gąsienicowy.

Panorama ze Skrajnego Granata (1)

Panorama ze Skrajnego Granata (2)

Kierując swój wzrok w kierunku Tatr Wysokich ujrzymy Lodowy Szczyt, Gerlach, Rysy, Mięguszowieckie Szczyty, jak również Przedni Staw i Wielki Staw.

Ze Skrajnego Granatu można kontynuować wędrówkę Orlą Percią w kierunku Koziego Wierchu, bądź zejść żółtym szlakiem nad Czarny Staw Gąsienicowy.

2000