Beskid Sądecki - informacje ogólne

Beskid Sądecki jest pasmem górskim wchodzącym w skład Beskidów Zachodnich. Północno - zachodnią oraz zachodnią granicę Beskidu Sądeckiego stanowi dolina Dunajca, która oddziela pasmo od Pienin Czorsztyńskich, Gorców i Beskidu Wyspowego. Na południu rzeka Grajcarek oraz Przełęcz Rozdziela oddzielają Beskid Sądecki od Małych Pienin. Północno - wschodni oraz wschodni skraj Beskidu Sądeckiego wyznaczają doliny rzek Kamienica i Muszynka oraz przełęcz Tylicka, za którymi położony jest Beskid Niski.

Pasmo Radziejowej

Przepływająca centralnie przez Beskid Sądecki rzeka Poprad dzieli go na dwie części: leżące na zachód od Popradu Pasmo Radziejowej oraz rozciagające się na wschodzie Pasmo Jaworzyny Krynickiej. Meandry Popradu wyznaczają jednocześnie granicę pomiędzy Polska i Słowacją. Najwyższym szczytem Beskidu Sądeckiego jest Radziejowa osiagająca wysokość 1262 metrów. Innymi ważniejszymi szczytami w paśmie Radziejowej są Wielki Rogacz (1182m), Złomisty Wierch (1226m), Skałka (1163m), Dzwonkówka (982m), Jaworzynka (936m). We wschodniej części Beskidu Sądeckiego króluje Jaworzyna Krynicka licząca 1114 metrów. W paśmie Jaworzyny wznoszą się ponadto Wierch nad Kamieniem (1082m), Runek (1080m), Góra Krzyżowa (982m).




Radziejowa

W obrębie Beskidu Sądeckiego zlokalizowanych jest kilka znanych ośrodków turystycznych i uzdrowiskowych. Najbardziej popularnym ośrodkiem jest położona u stóp Jaworzyny - Krynica. Swą popularność Krynica zawdzięcza przede wszystkim źródłom wód mineralnych, a także nowoczesnej kolejce gondolowej na Jaworzynę oraz kolejce na Górę Parkową. Nie bez znaczenia jest fakt, że do Krynicy prowadzi linia kolejowa z Nowego Sącza, biegnąca malowniczo wzdłuż Popradu. Znanymi uzdrowiskami są również Szczawnica, Piwniczna i Muszyna. Szczawnica, leżąca na pograniczu Beskidu Sądeckiego, Pienin Czorsztyńskich, Małych Pienin oraz Gorców, stanowi szczególnie dobre miejsce dla wypadów w rejon Pasma Radziejowej. Z kolei położona centralnie w dolinie Popradu Piwniczna jest idealną bazą dla wypraw w obie części Beskidu Sądeckiego. W okresie zimowym szczególnie dobre warunki oczekują na narciarzy w Krynicy, Wierchomli oraz Piwnicznej, w okolicy której znajduje się kompleks narciarski Sucha Dolina.

Dunajec w Szczawnicy

Beskid Sądecki stanowi interesujący obszar dla górskiej turystyki pieszej. Jak w większości pasm beskidzkich, również i w Beskidzie Sądeckim wytyczonych jest wiele szlaków turystycznych. Umożliwiają one między innymi wejście na Radziejową, Jaworzynę Krynicką, Skałkę, Złomisty Wierch, Jaworzynkę, Runek, Wierch nad Kamieniem, Halę Pisaną. Znacznym udogodnieniem dla turystów są znajdujące się w Beskidzie Sądeckim schroniska górskie, bacówki oraz bazy namiotowe. Należy wśród nich wymienić schroniska Cyrla, na Przehybie, Pod Bereśnikiem, na Hali Łabowskiej, na Jaworzynie Krynickiej, Bacówki nad Wierchomlą, na Obidzy oraz Chatę Kordowiec.




Schronisko Pod Bereśnikiem
Schronisko Przechyba

Duże rozciągnięcie całego pasma sprawia, że dla jego dobrego poznania niezbędne jest częste korzystanie z komunikacji autobusowej lub samochodowej. Drogi i ścieżki Beskidu Sądeckiego są również szeroko udostępnione dla rowerzystów górskich. Znaczne zalesienie wzniesień i grzbietów Beskidu Sądeckiego powoduje, że pod względem walorów widokowych ustępuje on choćby sąsiednim Pieninom. Od 1987 roku zarówno Pasmo Radziejowej, jak i Pasmo Jaworzyny wchodzą w skład Popradzkiego Parku Krajobrazowego, który obejmuje powierzchnię 54 000 ha.[2]


Bibliografia
[1] Beskid Sądecki. Mapa. 1: 50 000, Wydawnictwo ExpressMap, Warszawa 2004.
[2] Matuszczyk Andrzej, Pasmo Radziejowej Beskidu Sądeckiego, Dom Wydawniczy Ankar, Warszawa 1990.