Góry Izerskie - informacje ogólne

Góry Izerskie leżą w obrębie łańcucha Sudetów i stanowią ich najdalej na zachód wysuniętą część. Od wschodu sąsiadują z rozległą Kotliną Jeleniogórską oraz z Karkonoszami, będącymi najwyższym pasmem Sudetów. Granicę pomiędzy Górami Izerskimi, a Karkonoszami stanowi obniżenie Przełęczy Szklarskiej (886m), przez którą przebiega trasa samochodowa oraz linia kolejowa ze Szklarskiej Poręby.

Od południa i południowego - zachodu Góry Izerskie ograniczone są Doliną Nysy Łużyckiej, za którą rozciągają się Góry Łużyckie. Na północy Góry Izerskie przechodzą w Pogórze Izerskie. Pasmo Gór Izerskich położone jest na granicy Polski i Czech. Polska część obejmuje dwa równoległe do siebie grzbiety: Grzbiet Wysoki z Wysoką Kopą (1126m) oraz Grzbiet Kamienicki, którego najwyższym wzniesieniem jest Kamienica (973m). Oba grzbiety rozdzielone są dolinami Kwisy i Małej Kamiennej, zaś łączą się ze sobą w siodle Rozdroża Izerskiego (767m). Po stronie czeskiej wyróżnia się masyw Izery (1122m), Grzbiet Waloński oraz Grzbiet Średni.[1]

Najwyższym szczytem Gór Izerskich jest położona w całości w Polsce Wysoka Kopa (1126m). Najwyższym czeskim wzniesieniem jest natomiast graniczny Smrek (1124m). Po polskiej stronie wszystkie wzniesienia powyżej 1000 metrów położone są w obrębie Grzbietu Wysokiego. Do ważniejszych kulminacji zaliczają się Stóg Izerski (1107m), Przednia Kopa (1114m), Izerskie Garby (1088m), Zwalisko (1047m), Wysoki Kamień (1058m).

Góry Izerskie zbudowane są granitognejsów, gnejsów i łupków krystalicznych. Całe pasmo jest niezwykle bogate w złoża kruszców, a przede wszystkim kwarcu, choć aktualnie już w znacznym stopniu wyeksploatowane.[1] Stąd właśnie pochodzi wiele okazów ametystów i kryształów górskich, które można oglądać w pobliskich muzeach mineralogicznych. W izerskich lasach dominuje obecnie świerk, a drzewa liściaste mają w nich niewielki udział. W granicach pasma znajdują się dwa rezerwaty przyrody: "Torfowisko Izerskie" oraz "Krokusy w Górzyńcu".

Pod względem urozmaicenia krajobrazu Góry Izerskie nie mogą równać się z Tatrami, czy też z pobliskimi Karkonoszami. Korzystne położenie ponad otaczającymi kotlinami i pogórzami powoduje jednak, że z izerskich grzbietów i wzniesień rozciągają się rozległe i bogate panoramy. Głównymi ośrodkami turystycznymi leżącymi u podnóża Gór Izerskich są Szklarska Poręba i Świeradów Zdrój. Istniejąca sieć szlaków i leśnych dróg pozwala na dosyć dokładne zwiedzenie tego interesującego pasma górskiego.

Górskie wędrówki ułatwiają schroniska turystyczne: Chatka Górzystów położona na Hali Izerskiej, Stacja Turystyczna Orle, Schronisko na Stogu Izerskim oraz Schronisko Wysoki Kamień.

Ostatnimi laty rejon Gór Izerskich jest coraz intensywniej wykorzystywany przez rowerzystów górskich. U stóp Gór Izerskich znajduje się również Polana Jakuszycka znana z corocznie organizowanego Biegu Piastów. Od 2008 roku funkcjonuje kolej gondolowa ze Świeradowa Zdroju na Stóg Izerski. W 2010 roku, po wielu latach przerwy, ponownie uruchomiono połączenie kolejowe na trasie Szklarska Poręba Górna - Jakuszyce - Harrachov - Kořenov.

Bibliografia
[1] Chanas Ryszard, Czerwiński Janusz, Sudety Przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1974.
[2] Karkonosze i Góry Izerskie. Mapa turystyczna. 1:25 000, Wydanie 2007, Wydawnictwo Kartograficzne Karta, ISBN 978 83-907810-4-4.