Karkonosze - informacje ogólne

Karkonosze są najwyższym masywem górskim Sudetów. Głównym Grzbietem Karkonoszy biegnie granica polsko-czeska, przy czym czeska część Karkonoszy jest znacznie rozleglejsza. Z łącznej powierzchni ok. 650 km kwadratowych, w granicach Polski leży około 28% obszaru Karkonoszy.[1] Położona centralnie Przełęcz Karkonoska (1198m) dzieli Główny Grzbiet na dwie części: zachodnią z Wielkim Szyszakiem (1509m), oraz wschodnią z najwyższym szczytem Karkonoszy - Śnieżką (1602m).

Na zachodzie Karkonosze oddzielone są od Gór Izerskich Przełęczą Szklarską (886m), a na wschodzie Przełęcz Kowarska oddziela je od Rudaw Janowickich. Karkonosze w znacznej części zbudowane są z tzw. granitu karkonoskiego, który występuje w kilku odmianach, w tym łatwo wietrzejący granit porfirowaty.[1] Charakterystyczne dla Karkonoszy są rozległe zrównania grzbietu, czego najlepszym przykładem jest Równia pod Śnieżką.

Do najwyższych szczytów Karkonoszy należą: Śnieżka (1602m), Studnicni Hora (1554m), Lucni Hora (1547m), Wielki Szyszak (1509m), Smogornia (1489m).

Bardzo ciekawym elementem krajobrazu Karkonoszy są niezwykle efektowne formacje skalne. Wymienić należy tu przede wszystkim Pielgrzymy, Słonecznik, Borówczane Skały, Końskie Łby, Trzy Świnki, Czeskie Kamienie, czy też Śląskie Kamienie.

W Karkonoszach, co prawda nie tak obficie jak w Tatrach, występują także górskie stawy. Po polskiej stronie leżą Wielki Staw, Mały Staw, nad którym stoi najpiękniejsze schronisko karkonoskie - "Samotnia", oraz niewielkie stawki na dnie Śnieżnych Kotłów.

Dużą atrakcją turystyczną są również wodospady, spośród których najbardziej znane są Wodospad Szklarki i Wodospad Kamieńczyka, obydwa położone w okolicach Szklarskiej Poręby.

Dodatkowo na terenie Karkonoszy występują efektowne minerały, w tym kwarce, krzyształy górskie, ametysty (Złoty Potok). Wędrując po Karkonoszach można napotkać tzw. martwe lasy będące następstwem huraganów (wielki huragan z 1966 roku), zanieczyszczeń atmosferycznych i działalności szkodników (wskaźnica modrzewianeczka, kornik drukarz).[2]

Karkonosze słyną z kotłów polodowcowych, z których najefektowniejsze wykształciły się po północnej stronie. Najbardziej znane spośród nich są Śnieżne Kotły, Kocioł Łomniczki, Kocioł Małego Stawu oraz Czarny Kocioł Jagniątkowski.

Znaczny obszar Karkonoszy wchodzi w skład Karkonoskiego Parku Narodowego. Cały masyw jest gęsto pokryty szlakami turystycznymi, które umożliwiają dotarcie do większości ważniejszych i ciekawszych miejsc oraz szczytów położonych w obrębie pasma. W Karkonoszach panują również bardzo dobre warunki do uprawiania narciarstwa. Znajdują się tutaj liczne nartostrady (przede wszystkim w okolicach Szklarskiej Poręby), a także wyciągi orczykowe i krzesełkowe (na Kopę z Karpacza oraz na Szrenicę ze Szklarskiej Poręby).

W pobliskich Jakuszycach corocznie rozgrywane są masowe biegi narciarskie. Do głównych ośrodków turystycznych należą: położony u stóp Śnieżki - Karpacz oraz Szklarska Poręba, nad którą góruje Szrenica (1362m).

Bibliografia
[1] Chanas Ryszard, Czerwiński Janusz, Sudety Przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1974.
[2] Czerwiński Janusz, Mazurski Krzysztof R., Karkonosze, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1992.