Na Zawrat (2159m) z Doliny Pięciu Stawów

Niebieski szlak prowadzący przez Przełęcz Zawrat stanowi najpopularniejsze przejście z Doliny Pięciu Stawów do Doliny Gąsienicowej. Obok żółtego szlaku z Morskiego Oka na Szpiglasową Przełęcz, podejście na Zawrat od strony Doliny Pięciu Stawów jest najłatwiejszym szlakiem w polskich Tatrach Wysokich, który wyprowadza na wysokość ponad 2100 metrów.

W przeciwieństwie do szlaku z Doliny Gąsienicowej, na trasie brakuje miejsc trudniejszych technicznie i na przełęcz docieramy bez pomocy łańcuchów, czy innych sztucznych ułatwień. Jednocześnie jest to szlak ciekawszy pod względem widokowym od trudniejszego technicznie podejścia znad Czarnego Stawu Gąsienicowego, gdzie widoki ograniczają się do otoczenia Koziej Dolinki. Niebieski szlak pozwala na zapoznanie się z całą Doliną Pięciu Stawów i położonymi w niej stawami.

Na początku ścieżka biegnie obok Przedniego Stawu, Małego Stawu i Wielkego Stawu. W dalszej części podejścia, ze szlaku widoczny jest Czarny Staw, Wole Oko oraz Zadni Staw, który leży w Dolince pod Kołem, stanowiącej górne piętro Doliny Pięciu Stawów. Po wejściu na Zawrat możemy udać się na Świnicę, zejść do Doliny Gąsienicowej lub wybrać się na Orlą Perć. Są to jednak szlaki wymagające wprawy w poruszaniu się w trudniejszym, skalnym terenie.

Do Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów najłatwiej i najszybciej można dojść z Palenicy Białczańskiej przez Dolinę Roztoki.

Niebieski szlak na Zawrat kieruje się ze schroniska wzdłuż brzegu Przedniego Stawu (7,72 ha). Następnie mija Mały Staw (0,18 ha) i dochodzi do rozstaju z zielonym szlakiem, który odbija w kierunku Wielkiej Siklawy.

Mając po lewej stronie Wielki Staw (34,35 ha) szlak przekracza mostek nad potokiem Roztoka i wspinając się na wał morenowy doprowadza do kolejnego rozwidlenia.[1] W prawo odchodzi tutaj szlak na Przełęcz Krzyżne.

Za rozstajem ścieżka prowadzi wzdłuż Wielkiego Stawu, z ładnymi widokami na otoczenie Doliny Pięciu Stawów. Mijamy kolejno rozwidlenia z czarnym szlakiem na Kozi Wierch, żółtym na Szpiglasową Przełęcz i wreszcie odchodzącym w prawo szlakiem na Kozią Przełęcz.

Następnie niebieski szlak wspina się kilkoma zakosami na grzędę opadającą spod Kołowej Czuby, za którą rozciąga się Dolinka pod Kołem. Ze szlaku efektownie prezentują się urwiska Zamarłej Turni, Kozich Czub i Koziego Wierchu, które dominują nad Pustą Dolinką. Wyłania się również Czarny Staw Polski (12,69 ha), leżący u stóp Kotelnicy.[1]

Przewijając się przez grzędę, szlak prowadzi widokowym wypłaszczeniem, stanowiącym dobre miejsce na odpoczynek.

Dalsze podejście na Zawrat prowadzi pod ścianami Kołowej Czuby. Na dnie Dolinki pod Kołem spoczywa Zadni Staw (6,47 ha), najwyżej położony staw pięciostawiański.[1] Nieco poniżej Zadniego Stawu, leży niewielkie Wole Oko - szósty staw w Dolinie Pięciu Stawów. Ponad Zadnim Stawem wznosi się Walentkowy Wierch, natomiast na wprost wyrasta masyw Świnicy. Dobrze widać czerwony szlak z Zawratu na Świnicę, który przecina jej południową ścianę.

Na przełęcz doprowadza wygodny, kamienny chodnik trzymający się zboczy Małego Koziego Wierchu. Wraz z nabieraniem wysokości otwiera się coraz rozleglejsza panorama w kierunku Tatr Wysokich. Wejście na Zawrat od Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów zajmuje około 1.20 godz.

Przełęcz Zawrat leży we wschodniej grani Świnicy, pomiędzy Zawratową Turnią a Małym Kozim Wierchem. Na Zawracie zaczyna się Orla Perć, która przez Kozią Przełęcz, Kozi Wierch i Granaty prowadzi na Przełęcz Krzyżne. Co ważne, odcinek od Zawratu do Koziej Przełęczy jest jednokierunkowy i należy go pokonywać od Zawratu.

W kierunku Doliny Gąsienicowej opada Zawratowy Żleb, którym wiedzie zimowa droga na przełęcz. Niebieski szlak sprowadzający do Doliny Gąsienicowej wytrasowany jest powyżej Zawratowego Żlebu. Prowadzi on przez skalne spiętrzenie po stronie Małego Koziego Wierchu. Z Zawratu wytyczony jest również czerwony szlak na Świnicę, którym przez Świnicką Przełęcz można udać się w kierunku Kasprowego Wierchu.

Z przełęczy rozciąga się panorama Tatr Wysokich z Gerlachem, Rysami, Mięguszowieckim Szczytem, Koprowym Wierchem, murem Hrubego Wierchu i Krywaniem.

Będąc na Zawracie rzuca się w oczy duża dysproporcja między rozległą panoramą w kierunku południowym, a mocno ograniczonymi widokami na stronę Doliny Gasienicowej. Sprowadzają się one do czeluści Zawratowego Żlebu, zamkniętego od zachodu Granią Kościelców, a od wschodu ścianami Małego Koziego Wierchu.

1996

Bibliografia
[1] Nyka Józef, Tatry. Przewodnk turystyczny Tatry Polskie i Słowackie, wydanie II, Trawers, Warszawa 1994.