Na Bystrą (2248m) z Doliny Kościelskiej przez Ornak

Bystra
Bystra

Bystra jest najwyższym wzniesieniem Tatr Zachodnich. Liczący 2248 metrów szczyt wznosi się po słowackiej stronie, kilkaset metrów od grani głównej Tatr, którą biegnie granica państwowa. Pomimo bliskości granicy Bystra przez wiele lat była trudno dostępna dla turystów z Polski. Legalne wejście na szczyt wiązało się z koniecznością wielogodzinnego podejścia od strony słowackiej. Stan ten uległ zmianie wraz z przystąpieniem przez Polskę i Słowację do układu z Schengen i powstaniu możliwości korzystania ze szlaków słowackich.

schemat szlaku
Schemat szlaku

Obecnie na Bystrą można wejść z Doliny Chochołowskiej lub Kościeliskiej poprzez Iwaniacką Przełęcz i Ornak. Wyruszając z Doliny Chochołowskiej można wykorzystać także czarny szlak biegnący Starorobociańską Doliną. Bardzo ciekawym wariantem jest połączenie wycieczki na Bystrą z wejściem na Starorobociański Wierch, który jest z kolei najwyższym szczytem polskich Tatr Zachodnich.




Siwe Skały i Bystra
Siwe Skały i Bystra

Szlak z Doliny Kościeliskiej przez Iwaniacką Przełęcz i Ornak należy do najciekawszych dróg na Bystrą od polskiej strony. W przeważającej części wiedzie trawiastymi, odsłoniętymi grzbietami, dzięki czemu ma duże walory widokowe. Dodatkowo, po osiągnięciu głównego grzbietu Tatr, szlak nabiera wysokogórskiego charakteru wiodąc wzdłuż urwistych Liliowych Turni.

Liliowe Turnie - widok na Ornak
Liliowe Turnie - widok na Ornak

Żółty szlak na Iwaniacką Przełęcz ma swój początek przy Schronisku na Hali Ornak. Wygodna droga kieruje się ku południu, dokładnie na dobrze widoczny masyw Bystrej. Wkrótce przechodzi przez Pyszniański Potok i zataczając łuk przecina Wyżnią Polanę Ornaczańską, trzymając się jej północnego skraju.




Schronisko na Hali Ornak
Schronisko na Hali Ornak
Iwaniacka Przełęcz
Iwaniacka Przełęcz
Widok ku Bystrej
Widok ku Bystrej
Wyżnia Polana Ornaczańska
Wyżnia Polana Ornaczańska

Za polaną ścieżka chowa się w lesie. Wraz z nabieraniem wysokości podejście staje się coraz bardziej strome. W środkowej części ścieżka prowadzi przez kilka minut wzdłuż Iwaniackiego Potoku. W końcówce szlak układa się w zakosy, które wyprowadzają na trawiaste siodło Iwaniackiej Przełęczy (1459m). Podejście od schroniska zajmuje około 60 minut.

Początek podejścia na Iwaniacką Przełęcz
Początek podejścia na Iwaniacką Przełęcz
Żółty szlak
Żółty szlak
Końcowy fragment podejścia
Końcowy fragment podejścia

Widok z przełęczy jest ograniczony przez zarastające ją drzewa. Na pierwszy plan wybijają się zbocza Kominiarskiego Wierchu, którymi niegdyś wytyczony był szlak turystyczny. Na przełęczy węzeł szlaków. Znaki żółte zbiegają do Doliny Chochołowskiej, natomiast na Ornak prowadzą znaki zielone.

Iwaniacka Przełęcz
Iwaniacka Przełęcz
Iwaniacka Przełęcz - widok na Kominiarski Wierch
Iwaniacka Przełęcz - widok na Kominiarski Wierch

Szlak na Ornak odbija prostopadle w kierunku południowym. Podejście prowadzi najpierw lasem, a następnie wydostając się ponad jego górną granicę wije się pośród kosodrzewiny, gdzie osiąga też największą stromiznę. Początkowo w panoramie dominuje Kominiarski Wierch, leżący po przeciwległej stronie Iwaniackiej Przełęczy.

Kominiarski Wierch
Kominiarski Wierch
Widok na Czerwone Wierchy i Tomanowy Wierch Polski
Widok na Czerwone Wierchy i Tomanowy Wierch Polski

Wraz z nabieraniem wysokości i przerzedzaniem się kosówki widok wzbogaca się o kolejne szczyty, by wreszcie po wydostaniu się na odsłonięty grzbiet Ornaku zaprezentować się w pełnej krasie. Panorama obejmuje Bystrą, Starorobociański Wierch, Wołowiec, Czerwone Wierchy, a także strzeliste szczyty Tatr Wysokich. Pokonanie mozolnego podejścia od przełęczy zajmuje niespełna godzinę.




Osobita, Bobrowiec i Kominiarski Wierch
Osobita, Bobrowiec i Kominiarski Wierch
Widok na Tatry Zachodnie
Widok na Tatry Zachodnie
Starorobociański Wierch
Starorobociański Wierch

Ornak tworzy kilkuwierzchołkowy masyw rozdzielający Dolinę Pyszniańską od Doliny Starorobociańskiej. Rozległy grzbiet ciągnie się aż do Siwej Przełęczy, poprzez którą łączy się z granią główną Tatr. Zielony szlak prowadzi przez kolejne kulminacje masywu: Suchy Wierch Ornaczański (1832 m), Ornak (1854 m), Zadni Ornak - Siwe Skały (1867 m) oraz Kotłową Czubę (1840 m). Najbardziej charakterystycznym wierzchołkiem jest Zadni Ornak, zwieńczony skalistą turnią.

Siwe Skały i Bystra
Siwe Skały i Bystra
Siwe Skały
Siwe Skały
Kotłowa Czuba - widok na Siwą Przełęcz i Starorobociański Wierch
Kotłowa Czuba - widok na Siwą Przełęcz i Starorobociański Wierch

Z Kotłowej Czuby szlak łagodnie sprowadza na Siwą Przełęcz (1812 m), gdzie węzeł z czarnym szlakiem z Doliny Starorobociańskiej. Siwa Przełęcz oferuje bardzo ładny widok na Dolinę Staorobociańską oraz górne piętro Doliny Pyszniańskiej, z dwoma niewielkimi Siwymi Stawkami. Z przełęczy bardzo okazale prezentuje się piramida Starorobociańskiego Wierchu, a także Bystra, Kamienista i Smreczyński Wierch.

Bystra i Liliowe Turnie
Bystra i Liliowe Turnie
Czerwone Wierchy, Tomanowy Wierch Polski, Smreczyński Wierch i Kamienista
Czerwone Wierchy, Tomanowy Wierch Polski, Smreczyński Wierch i Kamienista

Powyżej przełęczy zielony szlak wspina się wąską granią i po kilkunastominutowym, momentami stromym podejściu osiąga Gaborową Przełęcz Wyżnią (1959m), zwaną też Liliowym Karbem. Przez przełęcz przebiega granica polsko-słowacka. Na przełęczy kolejne rozwidlenie dróg. Zielony szlak sprowadza w dół na stronę słowacką do Doliny Gaborowej. Znaki czerwone w kierunku zachodnim wspinają się na Starorobociański Wierch, natomiast na wschód prowadzą ku Bystrej.

Panorama z Siwej Przełęczy (Siwych Turni)

Panorama z Siwych Turni
Liliowe Turnie i Bystra
Liliowe Turnie i Bystra

W rejonie przełęczy otoczenie nabiera wysokogórskiego charakteru. W kierunku Doliny Pyszniańskiej opadają postrzępione Liliowe Turnie, natomiast grań biegnąca ku Starorobociańskiemu Wierchowi podcięta jest od północy skalnymi urwiskami.

Panorama z Gaborowej Przełęczy

Panorama z Gaborowej Przełęczy

Czerwony szlak w kierunku Bystrej trawersuje od południowej strony Liliowe Turnie. Pomiędzy skalistymi turniczkami, ku północy, widoki na Ornak oraz Kominiarski Wierch. Trawiaste zbocza od strony słowackiej opadają ku Dolinie Gaborowej, ponad którą wznosi się trójkątna piramida Zadniej Kopy.

Liliowe Turnie - widok na Czerwone Wierchy
Liliowe Turnie - widok na Czerwone Wierchy

Po około 30 minutach szlak osiąga niewielką przełączkę - Bystry Karb (1953 m), gdzie dołącza słowacki szlak z Doliny Gaborowej. Z przełęczy na Bystrą prowadzi niebieski szlak, który trawersuje zachodnie stoki masywu.

Bystry Karb
Bystry Karb
Błyszcz
Błyszcz

Ścieżka wznosi się mozolnie, by kilkadziesiąt metrów poniżej szczytu osiągnąć grań opadającą w kierunku Błyszcza. Trzymając się grani szlak osiąga wkrótce kulminację Bystrej. Podejście z przełęczy zajmuje około 40 minut.

Z Bystrego Karbu możliwy jest również wariant wejścia na Bystrą przez Błyszcz. W kierunku Błyszcza wznosi się stromo zakosami szlak czerwony. Po osiągnięciu niepozornego wierzchołka, ku południu odbija nieznakowana ścieżka, wspinająca się grzbietem wprost na szczyt Bystrej.

Podejście niebieskim szlakiem
Podejście niebieskim szlakiem
Raczkowa Czuba i Starorobociański Wierch
Raczkowa Czuba i Starorobociański Wierch
Widok ku Otargańcom
Widok ku Otargańcom
Zakosy podejściowe na Błyszcz
Zakosy podejściowe na Błyszcz
Podejście na Bystrą od Błyszcza
Podejście na Bystrą od Błyszcza

Wierzchołek Bystrej, wznoszący się ponad dolinami: Kamienistą, Gaborową i Bystrą stanowi świetny punkt widokowy. Panorama obejmuje większość ważniejszych szczytów w Tatrach Zachodnich, a także Tatry Wysokie z dominującym Krywaniem.

Dolina Bystra
Dolina Bystra
Zadnia Kopa, Mała Bystra i Bystre Stawy
Zadnia Kopa, Mała Bystra i Bystre Stawy
Widok ku Pyszniańskiej Przełęczy
Widok ku Pyszniańskiej Przełęczy
Dolina Kamienista i Krywań
Dolina Kamienista i Krywań

Ze szczytu do Doliny Bystrej na stronę słowacką sprowadza żółty szlak biegnący dalej do Przybyliny.


2008