Na Bystrą (2248m) z Doliny Kościelskiej przez Ornak

Bystra jest najwyższym wzniesieniem Tatr Zachodnich. Liczący 2248 metrów szczyt wznosi się po słowackiej stronie, kilkaset metrów od grani głównej Tatr, którą biegnie granica państwowa. Pomimo bliskości granicy Bystra przez wiele lat była trudno dostępna dla turystów z Polski. Legalne wejście na szczyt wiązało się z koniecznością wielogodzinnego podejścia od strony słowackiej. Stan ten uległ zmianie wraz z przystąpieniem przez Polskę i Słowację do układu z Schengen i powstaniu możliwości korzystania ze szlaków słowackich.

Obecnie na Bystrą można wejść z Doliny Chochołowskiej lub Kościeliskiej poprzez Iwaniacką Przełęcz i Ornak. Wyruszając z Doliny Chochołowskiej można wykorzystać także czarny szlak biegnący Starorobociańską Doliną. Bardzo ciekawym wariantem jest połączenie wycieczki na Bystrą z wejściem na Starorobociański Wierch, który jest z kolei najwyższym szczytem polskich Tatr Zachodnich.

Szlak z Doliny Kościeliskiej przez Iwaniacką Przełęcz i Ornak należy do najciekawszych dróg na Bystrą od polskiej strony. W przeważającej części wiedzie trawiastymi, odsłoniętymi grzbietami, dzięki czemu ma duże walory widokowe. Dodatkowo, po osiągnięciu głównego grzbietu Tatr, szlak nabiera wysokogórskiego charakteru wiodąc wzdłuż urwistych Liliowych Turni.

Żółty szlak na Iwaniacką Przełęcz ma swój początek przy Schronisku na Hali Ornak. Wygodna droga kieruje się ku południu, dokładnie na dobrze widoczny masyw Bystrej. Wkrótce przechodzi przez Pyszniański Potok i zataczając łuk przecina Wyżną Polanę Ornaczańską, trzymając się jej północnego skraju.

Za polaną ścieżka chowa się w lesie. Wraz z nabieraniem wysokości podejście staje się coraz bardziej strome. W środkowej części ścieżka prowadzi przez kilka minut wzdłuż Iwaniackiego Potoku. W końcówce szlak układa się w zakosy, które wyprowadzają na trawiaste siodło Iwaniackiej Przełęczy (1459m). Podejście od schroniska zajmuje około 60 minut.

Widok z przełęczy jest ograniczony przez zarastające ją drzewa. Na pierwszy plan wybijają się zbocza Kominiarskiego Wierchu, którymi niegdyś wytyczony był szlak turystyczny. Na przełęczy węzeł szlaków. Znaki żółte zbiegają do Doliny Chochołowskiej, natomiast na Ornak prowadzą znaki zielone.

Szlak na Ornak odbija prostopadle w kierunku południowym. Podejście prowadzi najpierw lasem, a następnie wydostając się ponad jego górną granicę wije się pośród kosodrzewiny, gdzie osiąga też największą stromiznę. Początkowo w panoramie dominuje Kominiarski Wierch, leżący po przeciwległej stronie Iwaniackiej Przełęczy.

Wraz z nabieraniem wysokości i przerzedzaniem się kosówki widok wzbogaca się o kolejne szczyty, by wreszcie po wydostaniu się na odsłonięty grzbiet Ornaku zaprezentować się w pełnej krasie. Panorama obejmuje Bystrą, Starorobociański Wierch, Wołowiec, Czerwone Wierchy, a także strzeliste szczyty Tatr Wysokich. Pokonanie mozolnego podejścia od przełęczy zajmuje niespełna godzinę.

Ornak tworzy kilkuwierzchołkowy masyw rozdzielający Dolinę Pyszniańską od Doliny Starorobociańskiej. Rozległy grzbiet ciągnie się aż do Siwej Przełęczy, poprzez którą łączy się z granią główną Tatr. Zielony szlak prowadzi przez kolejne kulminacje masywu: Suchy Wierch Ornaczański (1832 m), Ornak (1854 m), Zadni Ornak - Siwe Skały (1867 m) oraz Kotłową Czubę (1840 m). Najbardziej charakterystycznym wierzchołkiem jest Zadni Ornak, zwieńczony skalistą turnią.

Z Kotłowej Czuby szlak łagodnie sprowadza na Siwą Przełęcz (1812 m), gdzie węzeł z czarnym szlakiem z Doliny Starorobociańskiej. Siwa Przełęcz oferuje bardzo ładny widok na Dolinę Staorobociańską oraz górne piętro Doliny Pyszniańskiej, z dwoma niewielkimi Siwymi Stawkami. Z przełęczy bardzo okazale prezentuje się piramida Starorobociańskiego Wierchu, a także Bystra, Kamienista i Smreczyński Wierch.

Powyżej przełęczy zielony szlak wspina się wąską granią i po kilkunastominutowym, momentami stromym podejściu osiąga Gaborową Przełęcz Wyżnią (1959m), zwaną też Liliowym Karbem. Przez przełęcz przebiega granica polsko-słowacka. Na przełęczy kolejne rozwidlenie dróg. Zielony szlak sprowadza w dół na stronę słowacką do Doliny Gaborowej. Znaki czerwone w kierunku zachodnim wspinają się na Starorobociański Wierch, natomiast na wschód prowadzą ku Bystrej.

Panorama z Siwej Przełęczy (Siwych Turni)

W rejonie przełęczy otoczenie nabiera wysokogórskiego charakteru. W kierunku Doliny Pyszniańskiej opadają postrzępione Liliowe Turnie, natomiast grań biegnąca ku Starorobociańskiemu Wierchowi podcięta jest od północy skalnymi urwiskami.

Czerwony szlak w kierunku Bystrej trawersuje od południowej strony Liliowe Turnie. Pomiędzy skalistymi turniczkami, ku północy, widoki na Ornak oraz Kominiarski Wierch. Trawiaste zbocza od strony słowackiej opadają ku Dolinie Gaborowej, ponad którą wznosi się trójkątna piramida Zadniej Kopy.

Panorama z Gaborowej Przełęczy

Po około 30 minutach szlak osiąga niewielką przełączkę - Bystry Karb (1953 m), gdzie dołącza słowacki szlak z Doliny Gaborowej. Z przełęczy na Bystrą prowadzi niebieski szlak, który trawersuje zachodnie stoki masywu.

Ścieżka wznosi się mozolnie, by kilkadziesiąt metrów poniżej szczytu osiągnąć grań opadającą w kierunku Błyszcza. Trzymając się grani szlak osiąga wkrótce kulminację Bystrej. Z przełęczy około 40 minut.

Z Bystrego Karbu możliwy jest również wariant wejścia na Bystrą przez Błyszcz. W kierunku Błyszcza wznosi się stromo zakosami szlak czerwony. Po osiągnięciu niepozornego wierzchołka, ku południu odbija nieznakowana ścieżka, wspinająca się grzbietem wprost na szczyt Bystrej.

Wierzchołek Bystrej, wznoszący się ponad dolinami: Kamienistą, Gaborową i Bystrą stanowi świetny punkt widokowy. Panorama obejmuje większość ważniejszych szczytów w Tatrach Zachodnich, a także Tatry Wysokie z dominującym Krywaniem.

Ze szczytu do Doliny Bystrej na stronę słowacką sprowadza żółty szlak biegnący dalej do Przybyliny.

2008