Na Lubań (1225m) z Krościenka nad Dunajcem

Lubań jest kulminacją 20-kilometrowego, wybitnego grzbietu górskiego rozdzielonego od pozostałej części Gorców poprzez Przełęcz Knurowską. Od nazwy szczytu grzbiet określa się mianem Pasma Lubania. Pasmo Lubania jako jedyne z pasm gorczańskich nie rozchodzi się centralnie z masywu Turbacza. Naturalną granicę pomiędzy Pasmem Lubania, a resztą Gorców stanowi dolina Ochotnicy.

Dzięki wysunięciu na południowy wschód rejon Lubania stanowi kapitalny obszar widokowy w kierunku Pienin Czorsztyńskich, Małych Pienin oraz Pasma Radziejowej. Walory widokowe pasmo zawdzięcza przede wszystkim licznym polanom zlokalizowanym w partiach grzbietowych. Z Krościenka nad Dunajcem na Lubań wiedzie czerwony szlak, stanowiący fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego. Szlak, choć długi, stromy i męczący, jest przepiękny widokowo.

Z centrum Krościenka czerwony szlak prowadzi najpierw wzdłuż Dunajca, by po chwili przekroczyć most na Krośnicy uchodzącej tutaj do Dunajca. Za mostem szlak skręca w lewo i przez kilka minut biegnie równolegle do Krośnicy, po czym odbija w prawo i przechodzi obok kościoła p.w. Chrystusa Dobrego Pasterza.

Po minięciu kościoła rozpoczyna się długie, monotonne i męczące podejście prowadzące najpierw asfaltem, później betonowymi płytami i wreszcie polną drogą. Droga wznosi się jednostajnie, nabierając szybko wysokości. Z każdym przebytym metrem w kierunku południowym odsłania się coraz bogatsza panorama na Pieniny Czorsztyńskie z dominującym masywem Trzech Koron.

Po kilkudziesięciu minutach szlak mija z lewej strony grupę rozległych hal i pól uprawnych, opadających ku dolinie Krośnicy. Po drugiej stronie doliny wznosi się wał Pienin z charakterystycznym, trójkątnym kopcem Nowej Góry. Pomiędzy Nową Górą, a Macelakiem po raz pierwszy wyłaniają się szczyty Tatr Wysokich, a na północnym - zachodzie ukazuje się zalesiona kopuła szczytowa Lubania.

Z upływem czasu Pieniny Czorsztyńskie zapadają się coraz niżej, a w panoramie zaczyna dominować imponujący mur tatrzańskich szczytów. Szlak w dalszym ciągu prowadzi stromo pod górę i przecinając widokowe polany wyprowadza na kulminację Marszałka (928m). Marszałek jest wybitnym punktem widokowym, z którego obok Pienin Właściwych oraz Tatr doskonale widać Pasmo Radziejowej oraz Małe Pieniny z Wysoką. Po minięciu Marszałka, szlak zdecydowanie łagodnieje i przez kilkanaście minut niemalże nie zmienia wysokości. Jest to najpiękniejszy fragment szlaku na Lubań. Droga co rusz przecina widokowe polany. Panoramy rozciągające się ze szlaku zostają dodatkowo wzbogacone o rozległe widoki w kierunku Beskidu Wyspowego. Na niektórych z mijanych hal prowadzony jest wypas owiec.

Na dalszym odcinku szlak pokonuje na przemian krótkie, strome podejścia oraz następujące po nich wypłaszczenia terenu. Ostatnią z widokowych polan mijamy podczas podejścia na niepozorny, zalesiony wierzchołek Jaworzyny (1122m), kilkadziesiąt minut przed osiągnięciem Lubania. W okolicach Jaworzyny szlak na dłużej chowa się w lesie, a widoki pojawiają się jedynie w leśnych prześwitach. Za Jaworzyną rozpoczyna się bardzo strome, około 20-25 minutowe podejście na wschodni, zalesiony wierzchołek Lubania, zwany Średnim Groniem. Tuż przed osiągnięciem wierzchołka z prawej strony dochodzi zielony szlak z Tylmanowej.

Po połączeniu szlaki sprowadzają w kilka minut na widokową halę pomiędzy dwoma wierzchołkami Lubania. Na hali rozstaj szlaków: znaki zielone schodzą do Grywałdu, zaś niebieskie do Kluszkowiec i dalej do Czorsztyna. Zachodni, mniej zalesiony wierzchołek Lubania znajduje się tuż powyżej polany. Przez zachodni wierzchołek przebiega czerwony szlak na Turbacz oraz zielony i niebieski prowadzące do Ochotnicy Dolnej. W sezonie letnim na polanie funkcjonuje znana studencka baza namiotowa. Przy rozstaju szlaków na polanie znajdują się resztki fundamentów po przedwojennym schronisku. Ze szczytowej polany otwiera się ładny widok w kierunku Tatr, a szczególnie ciekawie prezentuje się Zalew Czorsztyński.

Co ciekawe Lubań nieco ,,urósł'' w ciągu ostatnich lat. Obecnie stojąca na hali tablica informacyjna Nadleśnictwa Krościenko podaje, że Lubań liczy 1225m n.p.m., podczas gdy poprzednia tablica była mniej hojna i podawała wysokość 1211m n.p.m. W 2015 roku na Lubaniu wybudowano drewnianą wieżę widokową.

2005